Ochrona

Pierwsze szkodniki na rzepaku

Już około 20 marca na rzepaku pojawiły się pierwsze osobniki chowacza czterozębnego. Szkodniki te zazwyczaj występują na rzepaku w kwietniu.

Opis szkodnika

Osobnik dorosły słodyszka to chrząszcz długości 2–2,5 mm, czarny z metalicznym zielonkawym, niebieskawym, granatowym lub brązowym połyskiem. Ma trójczłonowe czułki, zakończone buławką.

Rozwój

Chowacz czterozębny rozwija jedno pokolenie w roku. Stadium zimującym są chrząszcze pozostające w ściółce  lub wierzchniej warstwie gleby na głębokości do 8 cm. Wiosną chrząszcze żerują na roślinach kapustowatych, a na plantacje rzepaku nalatują kilka dni po chowaczu brukwiaczku. Samice od kwietnia do czerwca składają od jednego do czterech jaj w jamki wygryzione w nerwach głównych lub ogonkach liściowych. Larwy wylęga ją się po 6–11 dniach i początkowo znajdują się w nerwach głównych liści, następnie przechodzą do ogonków liściowych i łodygi – żerując w niej, przemieszczają się w stronę korzenia. Rozwój larw trwa około 3–4 tygodni, po czym wygryzają one otwór w łodydze i przechodzą do gleby, gdzie następuje przepoczwarczenie. Młode chrząszcze wylatują w czerwcu i lipcu, po krótkim okresie żerowania przelatują na miejsca zimowania.

Szkodliwość

Osobniki dorosłe uszkadzają ogonki liściowe, jednak nie powodują większych strat. Niewielkie nakłucia na nerwach głównych oraz ogonkach liściowych, które samice zostawiają przed złożeniem jaj, są pierwszym widocznym objawem żerowania chowacza czterozębnego. Natomiast larwy rozwijające się w nerwach głównych liści, ogonkach liściowych i łodygach, wygryzając chodniki niejednokrotnie aż do szyjki korzeniowej, mogą być zagrożeniem gospodarczym. Początkowo objawy żerowania larw nie są widoczne, dopiero z czasem wraz z powiększającymi się uszkodzeniami liście żółkną i zaginają się ku dołowi. Po przekrojeniu pędu widoczne są wygryzione chodniki ciemnej barwy. Przy dużych uszkodzeniach może nastąpić zahamowanie wzrostu, a także wylegania uszkodzonych roślin na wietrze. Otwory wygryzione przez larwy podczas opuszczania łodygi są bramą wejściową dla sprawców chorób.

Monitoring

Do monitorowania obecności chowacza czterozębnego na plantacji stosuje się żółte naczynia, obserwacje bezpośrednie (wzrokowe) roślin lub czerpakowanie.
Metoda żółtych naczyń jest przydatna do wykrywania nalotów chrząszczy na plantację, szczególnie do rozpoznania momentu ich rozpoczęcia oraz pozwala określić intensywność tego zjawiska.
Monitoring należy prowadzić zarówno przed wykonaniem zabiegu zwalczania, jak i po nim, a dane z obserwacji powinny być zapisywane.

Próg ekonomicznej szkodliwości

20 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu trzech dni lub 6 chrząszczy na 25 roślinach.

X