Bor – bardzo ważny mikroelement w uprawie rzepaku
Rzepak zalicza się do roślin o wysokich wymaganiach względem stanowiska. Kluczowe znaczenie ma odpowiednia struktura gleby, jej odczyn, zasobność w składniki pokarmowe oraz dostępność mikroelementów.
Warto pamiętać, że przy utrzymaniu optymalnego zakresu pH gleby (6–7), sprzyjającego pobieraniu makroskładników, jednocześnie ograniczana jest dostępność mikroelementów. Z tego powodu należy je dostarczać profilaktycznie w formie zabiegów nalistnych. Szczególnie istotną rolę w uprawie rzepaku odgrywa bor, który pełni wiele funkcji w procesie wzrostu i rozwoju tej rośliny.
Najważniejsze funkcje boru:
- odpowiada za rozwój sytemu korzeni włośnikowych
- stymuluje rozwój stożka wzrostu
- wpływa na prawidłową budowę ścian komórkowych zwiększając odporność na niektóre choroby i odporność mechaniczną roślin
- reguluje procesy kwitnienia, skuteczności zapylenia, zawiązywania i wykształcenia nasion
- reguluje gospodarkę wodną oraz wiele innych procesów biochemicznych
- zwiększa efektywność nawożenia azotem, fosforem, potasem i magnezem, reguluje gospodarkę wapnie
Rzepak – objawy niedoboru boru
Niedobór boru ogranicza rozwoju systemu korzeniowego, co w konsekwencji prowadzi do mniejszego pobierania wody i składników pokarmowych. W korzeniu głównym tworzą się puste przestrzenie ( pęknięcia pod szyjką korzeniową). Poza tym przy deficycie tego składnika występują zniekształcenia blaszek liściowych najmłodszych liści (liście są pofałdowane oraz posiadają czerwonawe zabarwienie) a także zamieranie stożków wzrostu, pędów i korzeni, pękanie i deformacja łodyg w okresie intensywnego wzrostu, skrócenie międzywęźli, ograniczone kwitnienie, deformacja kwiatostanów, słabe zawiązywanie łuszczyn i nasion w łuszczynach oraz korkowacenie wnętrza łodyg i opadanie łuszczyn. Dobre zaopatrzenie w bor zwiększa odporność na pękanie łodyg w czasie intensywnego wzrostu wydłużeniowego. Ma to miejsce w przypadku występowania dużych dobowych wahań temperatury i dobrego uwilgotnienia gleby.
Niestety większość gleb w Polsce ( 85%) wykazuje niedobór boru. Jego dostępność spada szczególnie w przypadku gleb świeżo wapnowanych oraz niedoborów wody.
Na plantacjach rzepaku profilaktycznie dostarczanie boru należy rozpocząć już w okresie jesiennym. Prawidłowa strategia nawożenia rzepaku borem zazwyczaj obejmuje jeden zabieg dokarmiania jesiennego, który przeprowadza się już w stadium 5-7 liści rzepaku (zwykle zaleca się stosowanie od 100-250g B/ha. Koleje zabiegi wykonujemy po rozpoczęciu wegetacji wiosną. Bor ze względu na fakt, że jest mało mobilny w roślinie powinniśmy dostarczyć w trzech zabiegach (oczywiście jeżeli jest taka możliwość). Zalecana wiosenna dawka boru mieści się w granicach 400-800 g B/ha. Zabiegi wykonywane są od fazy rozety do fazy pąkowania. Oczywiście wykonując zabiegi wskazane aby dokarmiać rzepak cieczą składającą się z kilku składników w połączeniu z insektycydami i/lub fungicydami (czytajmy etykiety ŚOR).
Bor jest niezbędnym składnikiem metabolizmu rzepaku jego aplikacja wpływa na zwiększenie plonowania. Przyjmuje się, że średnio plon może wzrosnąć w przedziale 5-8% ale jednocześnie pamiętajmy, że brak boru może doprowadzić do obniżenia potencjału plonowania nawet o 50%.
Autor: Artur Kozera
