Instytut Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu informuje, że w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w Winnej Górze (woj. wielkopolskie) w żółtych naczyniach wystawionych na plantacji rzepaku ozimego odłowiły się szkodniki: 5 sztuk chowacza czterozębnego, 2 osobniki chowacza brukwiaczka oraz jeden słodyszek rzepakowy. W przypadku chowacza brukwiaczka i słodyszka rzepakowego, były to pierwsze sztuki w sezonie 2024. Progi ekonomicznej szkodliwości nie zostały przekroczone, ale należy monitorować plantacje i wystawić żółte naczynia.
Chowacz brukwiaczek
Osobnik dorosły to szary chrząszcz, długości 3,2–4 mm. Ma głowę zakończoną charakterystycznym wydłużonym ryjkiem, łukowato zagiętym ku dołowi. Chrząszcze nie są niebezpieczne dla upraw rzepaku. Żerują na liściach, a następnie samice rozpoczynają składanie jaj do wnętrza pędów. Po 11–20 dniach wylęgają się larwy, które są stadium szkodliwym.
Cykl rozwojowy
Zimują chrząszcze na polach po roślinach kapustowatych. Osobniki dorosłe opuszczają miejsca zimowania, gdy temperatura gleby na głębokości 10 cm osiągnie 5-7°C, natomiast masowy nalot na plantację następuje, gdy temperatura powietrza osiągnie 10-12°C. Chrząszcze prowadzą żer uzupełniający a następnie samice rozpoczynają składanie jaj do wnętrza pędów, zazwyczaj u podstawy stożka wzrostu. Po upływie 11-20 dni wylęgają się larwy, które wgryzają się w łodygę i tam żerują przez około 40 dni. Po tym czasie larwy schodzą do gleby, gdzie przepoczwarczają się przed zimą.
Próg ekonomicznej szkodliwości
10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni lub 2-4 chrząszcze na 25 roślinach.
Chowacz czterozębny
Osobnik dorosły chowacza to czarny lub niebieskoczarny chrząszcz, długości 2,5–3 mm. Jego ciało pokryte jest rdzawymi, krótkimi włoskami. Głowa zakończona jest cienkim i długim, wygiętym ku dołowi ryjkiem.
Cykl rozwojowy
Chowacz czterozębny rozwija jedno pokolenie w roku. Stadium zimującym są chrząszcze pozostające w ściółce lub wierzchniej warstwie gleby na głębokości do 8 cm. Wiosną chrząszcze żerują na roślinach kapustowatych, a na plantacje rzepaku nalatują kilka dni po chowaczu brukwiaczku. Samice od kwietnia do czerwca składają od jednego do czterech jaj w jamki wygryzione w nerwach głównych lub ogonkach liściowych. Larwy wylęga ją się po 6–11 dniach i początkowo znajdują się w nerwach głównych liści, następnie przechodzą do ogonków liściowych i łodygi – żerując w niej, przemieszczają się w stronę korzenia. Rozwój larw trwa około 3–4 tygodni, po czym wygryzają one otwór w łodydze i przechodzą do gleby, gdzie następuje przepoczwarczenie. Młode chrząszcze wylatują w czerwcu i lipcu, po krótkim okresie żerowania przelatują na miejsca zimowania.
Próg ekonomicznej szkodliwości
20 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu kolejnych 3 dni lub 6 chrząszczy na 25 roślin
Słodyszek rzepakowy
Osobnik dorosły to chrząszcz długości 2-2,5 mm, czarny z metalicznym, zielonkawy, niebieskawym, granatowy lub brązowym połyskiem. Posiada trzyczłonowe czółki zakończone buławką.
Cykl rozwojowy
Słodyszek rzepakowy rozwija jedno pokolenie w roku. Stadium zimującym są chrząszcze na miedzach, skrajach lasu pod pokrywą liści, w ściółce jak również w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną, niekiedy już pod koniec marca, gdy kwitną pierwsze rośliny o żółtych kwiatach takie jak mniszek lekarski czy knieć błotna, a temperatura osiągnie około 15°C chrząszcze słodyszka opuszczają miejsca zimowania. Początkowo chrząszcze żerują na żółtych kwiatach, również na wierzbach po czym przelatują na plantacje roślin kapustowatych jeszcze przed ich kwitnieniem. Żywiące się pyłkiem chrząszcze przegryzają pąki, aby dostać się do pokarmu. Samice składają jaja do pąków, zwykle po 1-2. Jedna samica składa około 200 jaj. Wylęgłe z jaj larwy żywią się pyłkiem a ich rozwój trwa około 5 tygodni. Po okresie żerowania larwy przechodzą do gleby, gdzie następuje przepoczwarczenie. Młode chrząszcze pojawiają się w czerwcu i przystępują do żerowania. Następnie pod koniec sierpnia chrząszcze poszukują odpowiednich miejsc do zimowania.
Próg ekonomicznej szkodliwości
– 10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu kolejnych 3 dni lub
