Fazy rozwojowe rzepaku ozimego w skali BBCH

Skala BBCH została opracowana dla wielu gatunków roślin jedno- i dwuliściennych i wykorzystuje system kodu dziesiętnego, który dzieli się na zasadnicze i drugorzędne fazy rozwoju.

Pierwsza cyfra kodu od 0 do 9 określa makrostadium fenologiczne rośliny, a druga jej mikrostadium (również od 0 do 9).

Klucz BBCH pomija w rzepaku czwartą fazę rozwojową. Brak ciągłości cyfrowej w oznaczeniach poszczególnych faz rozwojowych wynika stąd, że kod BBCH jest uniwersalny dla wszystkich roślin, a wiele z nich, zwłaszcza jednoliścienne, przechodzą fazy rozwojowe niewystępujące u gatunków dwuliściennych.  Znajomość klucza ułatwia przeprowadzanie zabiegów ochrony rzepaku przed chwastami, chorobami i szkodnikami, a także racjonalizację zabiegów agrotechnicznych na plantacjach.

Główna faza rozwojowa BBCH 0: Kiełkowanie

BBCH 00  – Nasiona suche

BBCH 01 – Początek pęcznienia nasion

BBCH 02 – Pęcznienie nasion

BBCH 03 – Koniec pęcznienia nasion

BBCH 05 – Korzeń zarodkowy wydostaje się z nasienia

BBCH 07 – Z okrywy nasiennej wyłania się kiełek (hypokotyl) z liścieniami

BBCH 08 –  z liścieniami rośnie w kierunku powierzchni gleby

BBCH 09 – Liścienie przedostają się na powierzchnię gleby

Główna faza rozwojowa BBCH 1: Rozwój liści

BBCH 10 – Liścienie całkowicie rozwinięte

BBCH 11 – Faza 1. liścia

BBCH 12 – Faza 2. liścia

BBCH 13 – Faza 3. liścia

BBCH 1. – Fazy trwają aż do …

BBCH 19 – Faza 9 lub więcej liści

Główna faza rozwojowa BBCH 2: Rozwój pędów bocznych

BBCH 20 – Brak pędów bocznych

BBCH 21 – Początek rozwoju pędów bocznych, pierwszy pęd boczny

BBCH 22 – 2 pędy boczne

BBCH 23 – 3 pędy boczne

BBCH 2. – Fazy trwają aż do …

BBCH 29 – Koniec formowania pędów bocznych, widocznych 9 lub więcej pędów bocznych

Główna faza rozwojowa BBCH 3: Wzrost (wydłużanie) pędu głównego

BBCH 30 – Początek wydłużania pędu, brak międzywęźli (‘rozeta’)

BBCH 31 – Widoczne 1 międzywęźle

BBCH 32 – Widoczne 2 międzywęźla

BBCH 33 – Widoczne 3 międzywęźla

BBCH 3. – Fazy trwają aż do …

BBCH 39 – Widoczne 9 lub więcej międzywęźli

Główna faza rozwojowa BBCH 5: Rozwój pąków kwiatowych (pąkowanie)

BBCH 50 – Pąki kwiatowe zamknięte w liściach

BBCH 51 – Pąki kwiatowe widoczne z góry („zielony pąk”)

BBCH 52 – Pąki kwiatowe wydostają się z najmłodszych liści

BBCH 53 – Pąki kwiatowe rozwinięte nad najmłodszymi liśćmi

BBCH 55 – Widoczne pojedyncze pąki kwiatowe (główny kwiatostan), nadal zamknięte

BBCH 57 – Widoczne nadal zamknięte pojedyncze pąki kwiatowe (kwiatostany boczne)

BBCH 59 – Widoczne pierwsze płatki, paki kwiatowe nadal zamknięte (żółty pąk)

Główna faza rozwojowa BBCH 6: Kwitnienie

BBCH 60 – Otwarte pierwsze kwiaty

BBCH 61 – Otwartych 10% kwiatów na głównym kwiatostanie (początek kwitnienia), wydłużanie się głównego kwiatostanu

BBCH 62 – Otwartych 20% kwiatów na głównym kwiatostanie

BBCH 61 – Otwartych 30% kwiatów na głównym kwiatostanie

BBCH 64 – Otwartych 40%  kwiatów na głównym kwiatostanie

BBCH 65 – Pełne kwitnienie: 50% kwiatów na głównym kwiatostanie otwartych, starsze płatki opadają

BBCH 67 – Końcowa faza kwitnienia, większość płatków opada

BBCH 69 – Koniec fazy kwitnienia

Główna faza rozwojowa BBCH 7: Rozwój owoców

BBCH 71 – Około 10% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 72 – Około 20% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 73 – Około 30% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 74 – Około 40% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 75 – Około 50% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 76 – Około 60% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 77 – Około 70% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 78 – Około 80% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

BBCH 79 – Prawie wszystkie łuszczyny osiągają typową wielkość

Główna faza rozwojowa BBCH 8: Dojrzewanie

BBCH 80 – Początek dojrzewania: nasiona zielone, wypełniają zagłębienia w łuszczynie

BBCH 81 – Około 10% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

BBCH 82 – Około 20% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

BBCH 83 –Około 30% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

BBCH 84 – Około 40% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

BBCH 85 – Około 50% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

BBCH 86 – Około 60% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

BBCH 87 – Około 70% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

BBCH 89 – Pełna dojrzałość, prawie wszystkie łuszczyny dojrzałe, nasiona brązowoczarne i twarde

Główna faza rozwojowa BBCH 9: Zamieranie

BBCH 97 – Rośliny zamierają i usychają

BBCH 99 – Nasiona zebrane, okres spoczynku

Opracowano na podstawie: „Metodyka integrowanej ochrony rzepaku ozimego i jarego dla producentów”, wydanie trzecie, Warszawa 2020