5 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień Gleby. Tegorocznym hasłem tego dnia jest „Gleba i Woda: źródło życia”.
Światowy Dzień Gleby został ustanowiony przez Międzynarodową Unię Towarzystw Gleboznawczych (ang. International Union of Soil Sciences, IUSS) w 2002 i od tego czasu był obchodzony przez środowisko osób związanych z naukami o glebie.
Od 2012 obchody Światowego Dnia Gleby organizowane są przez FAO (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations) i Globalne Partnerstwo dla Gleb (ang. Global Soil Partnership, GSP).
Dwuletnie starania pod przewodnictwem Królestwa Tajlandii w ramach Globalnego Partnerstwa dla Gleb zaowocowały zatwierdzeniem Światowego Dnia Gleby na Konferencji FAO w czerwcu 2013 i rekomendowaniem do ustanowienia go przez ONZ.
Zgromadzenie Ogólne ONZ, na 68. sesji rozpoczętej 20 grudnia 2013 r., przyjęło rezolucję ustanawiającą 5 grudnia Światowym Dniem Gleby. Obchody wyznaczono na dzień 5 grudnia, by uczcić króla Tajlandii Bhumibola Adulyadeja, świętującego w tym dniu swoje urodziny, w uznaniu dla jego zasług na polu poznania i ochrony gleb, a także rozwoju rolnictwa.
Kluczowe przesłania Światowego Dnia Gleby w 2023 roku
Gleba i woda to zasoby niezbędne do podtrzymania życia na Ziemi
Gleba i woda stanowią podstawę produkcji żywności, ekosystemów i dobrostanu człowieka. Uznając ich nieocenioną rolę, możemy podjąć proaktywne działania w celu ochrony tych zasobów dla przyszłych pokoleń.
Erozja i zagęszczenie gleby zakłócają jej zdolność do magazynowania, odprowadzania i filtrowania wody oraz zwiększają ryzyko powodzi, osuwisk i burz piaskowo-pyłowych.
Gleba i woda są środowiskiem, w którym rośliny rosną i pozyskują niezbędne składniki odżywcze.
Zdrowa gleba odgrywa kluczową rolę jako naturalny filtr, oczyszczając i przechowując wodę przenikającą do gleby.
Systemy rolnictwa zasilane deszczem zajmują 80 procent pól uprawnych i odpowiadają za 60 procent światowej produkcji żywności. Systemy te w dużej mierze opierają się na skutecznych praktykach zarządzania wilgocią gleby.
Nawadniane systemy rolnicze pobierają 70% światowych zasobów słodkiej wody i zajmują 20% pól uprawnych.
Gleba i woda to wzajemnie powiązane zasoby, które wymagają zintegrowanego zarządzania.
Stan gleby oraz jakość i dostępność wody są ze sobą powiązane.
Wdrożenie praktyk zrównoważonego zarządzania glebą zwiększa dostępność wody dla rolnictwa. Zdrowe gleby, wzbogacone w materię organiczną, odgrywają kluczową rolę w regulacji retencji i dostępności wody.
Efektywne wykorzystanie wody wysokiej jakości, promowanie zrównoważonego stosowania nawozów i pestycydów, stosowanie odpowiednich metod nawadniania, ulepszanie systemów odwadniających, kontrolowanie pompowania oraz monitorowanie poziomu zasolenia gleby i wód gruntowych mają zasadnicze znaczenie dla utrzymania zrównoważonych praktyk rolniczych.
Zrównoważone zarządzanie glebą ma kluczowe znaczenie dla poprawy wydajności wody w systemach nawadnianych.
Niewłaściwe praktyki w zakresie gospodarowania glebą i wodą wpływają na erozję gleby, różnorodność biologiczną gleby, żyzność gleby oraz jakość i ilość wody .
Niedobór wody prowadzi do utraty różnorodności biologicznej gleby, natomiast wymywanie i eutrofizacja wynikająca z praktyk rolniczych prowadzą do utraty różnorodności biologicznej w jednolitych częściach wód.
Niewłaściwe zarządzanie pestycydami i nawozami nie tylko zagraża jakości gleby i wody, ale także stwarza poważne ryzyko dla zdrowia ludzi i ekosystemów.
Złe praktyki nawadniania i odwadniania to tylko niektóre z głównych czynników powodujących zasolenie gleby.
Podnoszący się poziom mórz przyczynia się do utraty gruntów, zwiększając ryzyko zasolenia i sodyfikacji gleby, co może negatywnie wpłynąć na wydajność rolnictwa.
Ochrona gleby i wody przyczynia się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej.
Lepsza gospodarka glebowo-wodna poprawia zdolność gruntów do wytrzymania ekstremalnych zjawisk klimatycznych, takich jak susze, powodzie i burze piaskowo-piaskowe.
Zintegrowane praktyki zarządzania glebą i wodą zapewniają podstawowe usługi ekosystemowe, wspierając życie na ziemi i zwiększając odporność ekosystemów.
Zdrowe gleby działają jak pochłaniacze dwutlenku węgla, sekwestrując węgiel z atmosfery, przyczyniając się w ten sposób zarówno do przystosowania się do zmiany klimatu, jak i wysiłków łagodzących.
Źródło: www.fao.org
