Najczęściej występujące chwasty w rzepaku

Większość gatunków chwastów występujących w rzepaku to formy jare, ale część z nich ma tendencje do wschodów już jesienią. Charakteryzują się one znaczną wytrzymałością na niskie temperatury. Gatunki te są największym konkurencyjnym zagrożeniem dla rzepaku ozimego. Należą do nich takie chwasty, jak:

Chaber bławatek

Roślina jednoroczna jara, wschodzi wiosną lub jesienią, zimuje w postaci rozety. Jedna roślina wytwarza 700–1600, maksymalnie ponad 6500 nasion. Dobrze rozwija się na wszystkich typach gleb, dorasta do 1 m wysokości. Gatunek bardzo popularny w Polsce. Występuje w różnych uprawach, najczęściej w oziminach. Pospolity na wszystkich typach gleb, preferuje jednak podłoże lekkie, piaszczyste i piaszczysto-gliniaste. Niewymagający, często występuje na glebach ubogich, niezasobnych w wapno.

Fiołek polny

Rośliny wschodzą z nasion przez cały okres wegetacji, zwłaszcza na polach po każdym zruszeniu gleby. Wschodzące jesienią zimują. Jedna roślina wytwarza średnio 2500 nasion. Chwast popularny w całej Polsce. Dobrze rozwija się zarówno na glebach lekkich, jak i ciężkich.

Gorczyca polna

Kiełkuje od wiosny do jesieni, najlepiej z głębokości 2–4 cm, proces ten następuje już w temperaturze 1^oC. Liczba nasion z jednej rośliny może być bardzo zróżnicowana i wynosi od 200 do 20 000 sztuk. Roślina masowo rośnie na glebach gliniastych (uważana za wskaźnikową), żyznych, zasobnych w wapno. Na glebach piaszczystych pojawia się tylko sporadycznie. Wschody gorczycy są najliczniejsze wiosną, ale trwają do późnej jesieni.

Gwiazdnica pospolita

Roślina jara, dobrze zimująca, siewki występują w każdej porze roku, wydaje do trzech pokoleń. Jedna roślina wykształca do 15 000 nasion. Roślina pospolita w całym kraju. Lubi gleby próchniczne, bogate w azot, wilgotne.

Komosa biała

Roślina jednoroczna jara, wschodzi przez cały okres wegetacji. Przeciętnie wydaje 3000 nasion (od 200 do 20 000 nasion, rekordowo – 120 000). Gatunek popularny w całym kraju. Chwast ruderalny i pospolity. Rośnie wszędzie, ale preferuje gleby pulchne, żyzne, nawożone obornikiem, bogate w azot i potas.

Mak polny

Roślina jara, bardzo często zimująca, siewki pojawiają się późną wiosną oraz bardzo licznie jesienią. Należy do gatunków, które bardzo dobrze kiełkują na świetle. Jedna roślina może wydać od kilku do 800 000 nasion, średnio 10 000–20 000. Gatunek rośnie na nizinach i w strefie podgórskiej, najczęściej na glebach ciężkich, ubogich w potas i bogatych w wapień. Intensywniej rozwija się w wilgotne lata.

Maruna nadmorska

Roślina jednoroczna, jara, często zimująca lub niekiedy wieloletnia. Wytwarza od 1000 do 5000 i 10 000 nasion, do ponad 50 000, a nawet ponad 300 000, które zachowują żywotność w glebie 6–10 lat. Chwast spotykany w całym kraju. Preferuje gleby wilgotne – gliniaste i próchniczne, ale rośnie na różnych typach gleb uprawnych raczej o niskiej zawartości wapnia.

Ostrożeń polny

Chwast wieloletni, dwupienny. Wschodzi z odrostów i siewek wiosną, jednoroczny ostrożeń nie zakwita. Średnio jedna roślina wytwarza od 1000 do 5000 nasion. Pojedyncze, samotnie rosnące okazy mogą zawiązać do 40 000 nasion. Rośnie w całym kraju na wszystkich typach gleb. Preferuje gleby dobrze przewietrzane, zasobne w składniki pokarmowe, o pH w granicach 5,8–7. Toleruje silnie zasolone gleby (do 2%), wytrzymuje temperatury w granicach 35–40°C.

Przetacznik polny

Roślina jednoroczna, jara, często zimująca. Wschodzi wiosną i jesienią. Jedna roślina wytwarza od 50 do 100, średnio 60 lekkich nasion często roznoszonych przez wiatr. Gatunek pospolity w całym kraju. Dobrze rośnie zarówno na glebach lżejszych, jak i cięższych. Jest głównie chwastem segetalnym, ale pojawia się także na zrębach leśnych i na stanowiskach ruderalnych

Przytulia czepna

Roślina jednoroczna, jara, zimująca. Nasiona najlepiej kiełkują z wierzchniej warstwy gleby, dojrzewają latem i jesienią, intensywnie wschodzą wiosną i jesienią następnego roku. Jedna roślina wytwarza przeciętnie 350–600 nasion o żywotności w glebie do 8 lat. Chwast pospolity na terenie całej Polski. Rośnie prawie we wszystkich uprawach. Preferuje czarnoziemy i gleby gliniaste, zwłaszcza gdy są żyzne, wilgotne i zasobne w azot.

Rzodkiew świrzepa

Roślina jednoroczna, jara, niezimująca. Wschody jesienne wymarzają. Na ogół rośliny kwitnące na żółto zasiedlają gleby bardziej kwaśne, natomiast kwitnące na biało spotykane są na glebach zasadowych. Jedna roślina wytwarza 100–300 nasion (najczęściej 150–160). Nasiona kiełkują z głębokości 1–2 cm, słabiej z 2,5–4,5 cm, a sporadycznie z głębokości 6 cm. Gatunek pospolity na całym niżu i terenach podgórskich. Lubi gleby piaszczyste, gliniaste, lekko kwaśne, nie ma większych wymagań pokarmowych, ale zdecydowanie lepiej rozwija się na glebach żyznych.

Tasznik pospolity

Roślina jednoroczna, jara, bardzo często zimująca. Siewki wschodzą wiosną, latem i jesienią, te najpóźniej wschodzące nie mają liści pierzasto podzielonych. Roślina samo- i owadopylna. Jedna wytwarza przeciętnie 5000 nasion. Najlepiej kiełkują z głębokości 1–3 cm. Gatunek bardzo pospolity, rośnie na wszystkich rodzajach gleb, preferując gleby żyzne, próchniczne, pulchne i przewiewne, nawożone obornikiem z niewielką ilością wapna.

Tobołki polne

Roślina jednoroczna, jara, zimująca. Siewki wschodzą wiosną, latem i jesienią już przy temperaturze 1^oC, z głębokości do 6 cm. Jedna roślina wydaje 900–1000 nasion. Chwast bardzo pospolity, rośnie na glebach gliniastych, średnich i ciężkich, zasobnych w składniki pokarmowe i wapń.

Zwalczanie chwastów należy do podstawowych czynności związanych z ochroną roślin i jest wymogiem integrowanej metody ochrony. Oznacza to, że chwasty należy eliminować za pomocą wszystkich dostępnych metod, jak najrzadziej wykorzystując środki chemiczne. Zabiegi chemiczne zwalczania chwastów w rzepaku należy wykonywać w najbardziej wrażliwej fazie wzrostu chwastów. Optymalny termin wykorzystania środków powschodowych to okres od momentu wschodów do fazy nie starszej niż sześć, czasami osiem liści właściwych
chwastów.