21 maja w Krobi k. Gostynia (woj. wielkopolskie) odbyła się Akademia Rzepaku. W sesji konferencyjnej producenci rzepaku uczestniczący w spotkaniu mieli okazję wysłuchać ciekawych wykładów m.in. z zakresu ochrony roślin przed szkodnikami, chorobami oraz chwastami.
Bieżąca sytuacja na polach rzepaku oraz patogeny ograniczające plonowanie rzepaku
Temat aktualnej sytuacji na plantacjach rzepaku w kontekście występujących na nich chorób omówił prof. Marek Korbas z Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu. Prelegent podkreślał także, że bardzo ważne jest integrowanie metod ochrony. Zdaniem profesora nie należy się bać łączenia metod chemicznych z biologicznymi. Taka integracja stanowi kluczowy element w zapewnieniu prawidłowej ochrony. Omawiając natomiast bieżącą sytuację na polach rzepaku ekspert przypomniał, że jesienią 2023 roku warunki do rozwoju rzepaku były bardzo dobre. Z powodu panujących dodatnich temperatur i odpowiedniej ilości wody, rzepak w wielu rejonach rozwijał się poprawnie, a nawet był zbyt wyrośnięty. Problemem na plantacjach rzepaku była presja ze strony suchej zgnilizny kapustnych oraz miejscami kiła kapusty. Obserwowano także wysokie porażenie wirusem żółtaczki rzepy. Wiosną natomiast na polach występowały miejscowe podtopienia, a w kwietniu i maju odnotowywano przymrozki. Obecnie w całym kraju występuje susza, co powoduje, że rośliny są osłabione i narażone na występowanie agrofagów. Zdaniem prelegenta panujące obecnie warunki pogodowe sprzyjają presji ze strony chorób, takich jak: sucha zgnilizna kapustnych, kiła kapusty oraz zgnilizna twardzikowa. Choroby te mają duży wpływ na obniżenie ilości i jakości plonu. Większość z patogenów rzepaku poraża zarówno liście, jak i łodygi, a w okresie dojrzewania również łuszczyny. Wyjątek stanowi kiła kapusty, której objawy porażenia występują jedynie na korzeniach, natomiast na częściach nadziemnych pojawiają się tzw. symptomy niespecyficzne, czyli związane jedynie ze skutkami zaburzeń w funkcjonowaniu korzenia dla liści, pędów itp. Profesor Korbas podkreślał, że ważnym działaniem zapobiegającym rozwojowi tych chorób jest wybór odmian o podwyższonej odporności na porażenie. Na zakończenie ekspert przypomniał mniej znane choroby, które mogą powodować straty w plonie rzepaku, są to werticilioza, zgnilizna rzepaku, cylindrosporioza rzepaku i biała plamistość liści rzepaku. Profesor zwrócił również uwagę na to, że jesienią rzepak narażony jest na presję ze strony szkodników, dlatego też bardzo ważne jest zaprawianie rzepaku przed śmietką, i to powinno być standardem, a sukcesem w uprawie są odpowiednie odmiany odporne na choroby i szkodniki.
Zaprawianie to ważny element jesiennej ochrony rzepaku przed szkodnikami
Ochrona roślin przed szkodnikami od ich najwcześniejszych faz rozwojowych stanowi podstawowy czynnik gwarantujący uzyskanie satysfakcjonującego plonu. Przemysław Gawlas z firmy Corteva Agriscience Poland przypomniał kilka istotnych informacji dotyczących zaprawy Lumiposa 625 EC. Jest to środek, który zwalcza szkodniki rzepaku ozimego, takie jak: śmietkę kapuścianą, pchełkę rzepakową, pchełki ziemne oraz gnatarza rzepakowca. Zawiera substancję czynną cyjanotraniliprol (związek z grupy antranoidowych diamidów) nalężącą do grupy IRAC 28. Cyjantraniliprol wpływa na zachowanie szkodników, upośledzając funkcje ich mięśni. Po pobraniu środka wraz z pokarmem owady przestają żerować i giną po 24-60 godzinach, w zależności od gatunku. Co ważne, zaprawa działa tylko na szkodniki gryzące rośliny, więc jest bezpieczna dla innych organizmów, które nie żerują na rzepaku. Zdaniem eksperta zaprawa ta zapewnia ochronę rzepaku ozimego do fazy BBCH 13-14. Efekt jej działania pozwala uzyskać wyraźnie mocniejsze rośliny o świetnym wigorze początkowym, co przekłada się na zdecydowanie lepsze przezimowanie rzepaku. Prelegent zwrócił szczególną uwagę na skuteczność tej zaprawy w ochronie przed śmietką kapuścianą. Szkodnik ten z roku na rok jest coraz groźniejszy w czasie jesiennej wegetacji rzepaku. Szansą na wysoki i dobrej jakości plon jest zabezpieczenie upraw przed szkodnikami we wczesnych fazach rozwojowych, co zapewnia zaprawianie nasion.
Na zakończenie Przemysław Gawlas z firmy Corteva dodał, że obecnie Lumiposa 625 EC zarejestrowana jest również do ochrony kukurydzy przed drutowcami, a na jesieni rejestracja ma być rozszerzona o kolejne szkodniki kukurydzy.
Biologiczna zaprawa do ochrony rzepaku przed chorobami
Nieodłącznym tematem związanym z uprawą rzepaku jest jego ochrona przed chorobami. Ten temat omówił dr Paweł Kazikowski z firmy BASF, który zaprezentował pierwszy i jedyny zarejestrowany w Polsce biofungicyd do zaprawiania nasion rzepaku. Integral Pro jest to środek przeznaczony do stosowania w ochronie rzepaku ozimego oraz jarego przed suchą zgnilizną kapustnych. Zawiera szczep MBI600 bakterii Bacillus amyloliquefaciens. Jest to substancja z grupy biologicznych fungicydów. Środek ten działa również jako stymulator naturalnych mechanizmów obronnych roślin, dzięki czemu zmniejsza szkody powodowane przez pchełki w rzepaku. W przypadku pchełki rzepakowej i pchełek ziemnych ogranicza ich szkodliwość przy niskiej i średniej presji. Ekspert podkreślał także unikalną korzyść stosowania zaprawy Integral Pro, którą jest synergia z zaprawą insektycydową przeciwko śmietce. Ponadto Integral Pro zabezpiecza młode rośliny rzepaku przed wieloma zagrożeniami, poprawia wschody roślin oraz wpływa na lepszy wzrost i regenerację roślin po zimie. Środek ten wykazuje trwałość na zaprawionych nasionach do 18 miesięcy. Na zakończenie dr Kazikowski zachęcał do składania wniosków o dopłaty z tytułu stosowania metod biologicznych w swoim gospodarstwie. Rolnicy, którzy zdecydowali się na zastosowanie biologicznej zaprawy Integral Pro mogli otrzymać do 400 zł dofinansowania do hektara.
Na zakończenie dr Kazikowski przedstawił nowy fungicyd Pictor Revy, który jest następcą produktu Pictor 400 SC. Jest to fungicyd o działaniu układowym, do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego w ochronie rzepaku przed zgnilizną twardzikową, czernią krzyżowych, mączniakiem prawdziwym kapustowatych. Środek zawiera dwie substancje czynne: mefentriflukonazol oraz boskalid. Zalecana dawka stosowania to 1 l/ha. Środek stosować od fazy, gdy widoczne są pojedyncze nadal zamknięte pąki kwiatowe kwiatostanów bocznych do końca fazy, gdy 50% łuszczyn osiąga typową wielkość (BBCH 57-75).
Jesienna ochrona rzepaku ozimego przed chwastami
Zwalczanie chwastów w rzepaku ozimym jest jednym z podstawowych zabiegów agrotechnicznych, a jego zaniechanie może przyczynić się do zmniejszenia plonów nawet do 40%. Temat dotyczący ochrony rzepaku przed chwastami omówił Marian Kraśner z firmy Corteva Agriscience Poland. Prelegent zaprezentował nowy herbicyd – LaDiva, który przeznaczony jest do powschodowego zwalczania chwastów dwuliściennych w rzepaku jesienią. Jest to środek selektywny o działaniu układowym, stosowany nalistnie w postaci koncentratu do sporządzania emulsji wodnej (EC). Zawiera trzy substancje aktywne: halauksyfen metylu – Arylex™ (substancja z grupy związków arylopikolinowych), pikloram (pochodna kwasu pirydynokarboksylowego) oraz aminopyralid (pochodna kwasu pirydynokarboksylowego). Prelegent podkreślał, że unikalny skład produktu, pozwala na zwalczanie szerokiego zakresu chwastów dwuliściennych w rzepaku ozimym, bez dodatku innych herbicydów. LaDiva zwalcza bodziszka drobnego, chabra bławatka, dymnicę, fiołka polnego, gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową, komosę białą, mak polny, marunę bezwonną, niezapominajkę polną, przytulię czepną, rumianek pospolity, stulichę psią, tasznik pospolity. Herbicyd ten wyróżnia się także skuteczną eliminacją bodziszków powschodowo. Produkt zalecany jest do stosowania jesienią, od fazy 2 do 9 liści rzepaku (BBCH 12-19) w dawce 0,25 l/ha, jednak w celu uzyskania najlepszych efektów, rekomendowany termin aplikacji, to faza od 2 do 4 liści właściwych rzepaku (BBCH 12-14). Dopuszczona dawka dla jednorazowego zastosowania to 0,25 l/ha. W sezonie wegetacyjnym dozwolony jest tylko jeden zabieg tym herbicydem.
Na zakończenie Marian Kraśner zaprezentował inne herbicydy z oferty firmy Corteva zalecane do ochrony rzepaku, takie jak Belkar, Kerb 400 SC, Lontrel 300 SC coraz Navigator 360 SL.
