W zależności od regionu rzepak zaczyna już kwitnąć. Od początku kwitnienia rzepaku aż do fazy opadania płatków (BBCH 60-69) bardzo ważnym zabiegiem jest ochrona fungicydowa. W czasie opadania płatków kwiatowych rzepak jest już wysoki i dobrze zbudowany. Łan jest mało przewiewny, do tego dochodzi wilgoć i uszkodzenia po szkodnikach.
Taki zagęszczony łan, duża wilgotność i niezbyt wysoka temperatura powietrza to idealne warunki do rozwoju, takich chorób jak:
ZGNILIZNA TWARDZIKOWA – jest to choroba wywoływana przez grzyba Sclerotinia sclerotiorum, którego źródłem są gleba lub materiał siewny. W glebie lub materiale siewnym znajdują się przetrwalniki grzyba, na których w okresie kwitnienia tworzą się zarodnik, a te z kolei są rozprzestrzeniane przez wiatr. Pierwsze objawy choroby pojawiają się w okresie kwitnienia rzepaku, na łodygach, potem również na łuszczynach w postaci białych lub jasnoszarych, niekiedy współśrodkowo strefowanych plam. Wewnątrz łodygi lub łuszczyny rozwija się biała grzybnia. Porażone rośliny zasychają przedwcześnie.
CZERŃ KRZYŻOWYCH – występuje przez cały okres wegetacji rzepaku. Sprawcami choroby są grzyby z rodzaju Alternaria. Na porażonych liściach rzepaku występują plamy owalne lub nieregularne, brunatne lub czarne, często współśrodkowo strefowane z żółtą obwódką. Następnie zlewają się one, liście stają się żółtobrunatne i zamierają. Na pędach i łuszczynach grzyb powoduje powstawanie podłużnych, ostro zarysowanych, czarnych lub bladoszarych plam z czarnym brzegiem. Najgroźniejsze w skutkach jest porażenie łuszczyn, które przedwcześnie zasychają, a nasiona się osypują.
SZARA PLEŚŃ – jest to choroba, która największe szkody powoduje wiosną, zwłaszcza na łodygach i łuszczynach. Sprawcą choroby jest grzyb Botrytis cinerea. Grzyb ten występuje na resztkach pożniwnych oraz w glebie w postaci grzybni i sklerocjów. Na porażonych tkankach tworzy się szara, gęsta grzybnia z ciemnymi trzonkami konidialnymi, na których powstają bardzo liczne zarodniki. Objawy choroby występują na wszystkich organach nadziemnych w postaci początkowo jasnozielonych, nieregularnych, następnie mokrych plam pokrytych gęstym nalotem struktur grzyba.
Progi ekonomicznej szkodliwości:
czerń krzyżowych -10–30% roślin z pierwszymi objawami choroby
szara pleśń – 10–30% roślin z pierwszymi objawami choroby
zgnilizna twardzikowa – 1% roślin (% roślin z pierwszymi objawami choroby)
Wykonując zabieg fungicydowy w czasie opadania płatka, chronimy plantacje także przed typowymi chorobami łuszczyn. W praktyce bardzo często zabieg ten łączy się ze zwalczaniem szkodników łuszczynowych: pryszczarka kapustnika i chowacza podobnika. Zabiegi zwalczające szkodniki łuszczynowe wykonywane są w momencie, kiedy rośliny rzepaku jeszcze kwitną, dlatego należy zachować szczególną uwagę na owady zapylające.
Bardzo ważnym elementem skutecznej ochrony rzepaku przed chorobami grzybowymi jest prawidłowy dobór środka. Zabieg opryskiwania roślin fungicydami powinniśmy wykonać w okresie opadania płatków kwiatowych lub możemy opóźnić do fazy, w której 30% łuszczyn uzyskało typową wielkość. Opóźniając moment wykonania zabiegu, musimy pamiętać o okresie karencji środka chemicznego.
Lista środków do ochrony rzepaku w okresie kwitnienia znajduje się pod linkiem:
https://akademiarzepaku.pl/wp-content/uploads/2021/03/program_choroby.pdf
