W ubiegłym sezonie przeprowadzaliśmy doświadczenie, które dotyczyło różnych terminów siewu rzepaku ozimego. Ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe (najpierw susza, później silne opady deszczu) nie udało się wysiać rzepaku w terminie optymalnym. Siew rzepaku przeprowadzono 7 września 2021 roku, a dla porównania drugi – opóźniony termin siewu przeprowadzono 21 września 2021 r. Oprócz terminów siewu w doświadczeniu brano pod uwagę kilka odmian rzepaku oraz trzy poziomy nawożenia azotem (100 kg N/ha, 150 kg N/ha oraz 200 kg N/ha).
Wyniki doświadczeń
Rośliny wysiane na początku września wytworzyły większą biomasę, ale wykazywały większe zapotrzebowanie na wodę i składniki pokarmowe. Wiosną rośliny były narażone na stresy spowodowane panującą suszą oraz problemami wywołanymi działaniem nawozów azotowych.
W konsekwencji rzepak wysiany 7 września zareagował na niekorzystne warunki większą redukcją plonu niż ten wysiany w drugim – opóźnionym terminie.
Natomiast zbyt duże opóźnienie terminu siewu rzepaku (do 20 września) wpłynęło niekorzystnie na rozwój roślin. Rzepak wysiany w późnych terminach wytworzył słabo ulistnioną rozetę liściową o mniejszych liściach, słabszy system korzeniowy z mniejszą liczbą rozgałęzień bocznych. Słabo rozwinięte przed zimą rośliny rzepaku gorzej zimowały.
W doświadczeniu badano również trzy poziomy wiosennego nawożenia rzepaku azotem (100 kg N/ha, 150 kg N/ha oraz 200 kg N/ha) i jego wpływ na plony rzepaku. Uwzględniając wszystkie czynniki, czyli terminy siewu oraz odmiany nie zaobserwowano istotnych różnić w wysokości plonu. Różnice obserwowano natomiast w przypadku poszczególnych odmian. Przykładowo Triathlon, Duke oraz Romeo lepiej plonowały przy niższych dawkach N, natomiast Temptation przy dawce 150 kg N/ha.
Wcześniej siane rzepaki mogą jesienią zbytnio wyrastać i mieć wybujały pokrój, co zwiększa ich wrażliwość na mróz, a zimotrwałość powinna być nadal kluczowym parametrem przy doborze odmian rzepaku i planowaniu agrotechniki – w tym terminu siewu. Oprócz tego wczesny siew rzepaku wydłuża okres presji ze strony agrofagów. Młode rośliny rzepaku stanowią niezwykle atrakcyjne źródło pożywienia dla szkodników. Natomiast lekkie opóźnienie siewu rzepaku pozwoli uniknąć porażenia roślin przez patogeny, np. kiłę kapusty. W przypadku późniejszego siewu mamy większą pewność, że temperatura gleby będzie niższa, co znacznie ogranicza ryzyko infekcji.
Autor: Artur Kozera, Rapool Polska
