Mimo chłodnych nocy na rzepaku ozimym pojawiły się chrząszcze słodyszka rzepakowego. W żółtych naczyniach odławiane są pierwsze osobniki słodyszka. W wielu rejonach rzepak jest już w fazie zielonego pąka (BBCH 51).
Opis szkodnika
Larwy długości 3,5 do 4 mm, białe lub żółtobiałe, na grzbiecie mają 2-3 plamki na każdym segmencie, mają ciemną głowę. Posiadają 3 pary czarnobrązowych, krótkich odnóży tułowiowych.
Szkodliwość
Stadium szkodliwym są chrząszcze, które przegryzają pąki. Na skutek ich żerowania pąki żółkną, zasychają i opadają, pozostawiając jedynie szypułkę. Szczególnie groźny jest nalot chrząszczy na rzepak w czasie pąkowania, wtedy żywią się pyłkiem, często przy tym niszcząc słupek. Chrząszcze nalatujące na plantację w okresie kwitnienia nie wyrządzają większych szkód, jednak mogą uszkadzać pąki na rozgałęzieniach bocznych, jeżeli te jeszcze nie zakwitły, są również pokoleniem rodzicielskim dla chrząszczy, które wystąpią w następnym roku. Larwy również żywią się pyłkiem, jednak nie wyrządzają większych szkód.
Cykl rozwojowy
Słodyszek rzepakowy rozwija jedno pokolenie w roku. Stadium zimującym są chrząszcze, które zimują na miedzach, skrajach lasu pod pokrywą liści, w ściółce jak również w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną, niekiedy już pod koniec marca, gdy kwitną pierwsze rośliny o żółtych kwiatach takie jak mniszek lekarski czy knieć błotna, a temperatura osiągnie około 15°C chrząszcze słodyszka opuszczają miejsca zimowania. Początkowo żerują na żółtych kwiatach, również na wierzbach po czym przelatują na plantacje roślin kapustowatych jeszcze przed ich kwitnieniem. Żywiące się pyłkiem chrząszcze przegryzają pąki aby dostać się do pokarmu. Samice składają jaja do pąków, zwykle po 1-2. Jedna samica składa w sumie około 200 jaj. Wylęgłe z jaj larwy żywią się pyłkiem a ich rozwój trwa około 5 tygodni. Po okresie żerowania larwy przechodzą do gleby gdzie następuje przepoczwarczenie. Młode chrząszcze pojawiają się w czerwcu i przystępują do żerowania. Następnie pod koniec sierpnia chrząszcze poszukują odpowiednich miejsc do zimowania.
Monitoring szkodnika
Występowanie słodyszka rzepakowego na plantacjach rzepaku możemy monitorować stosując obserwacje bezpośrednie (wzrokowe) roślin, żółte naczynia lub czerpakowanie. Metoda żółtych naczyń jest przydatna w określeniu nalotów słodyszka na plantację, szczególnie w rozpoznaniu początku nalotów oraz przedstawia intensywność nalotów. Monitoring trzeba prowadzić zarówno przed wykonaniem zabiegu zwalczania, jak i po nim, a dane z obserwacji powinny być zapisywane.
Progi szkodliwości:
– 10 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu kolejnych 3 dni lub
– 1–2 chrząszcze na jednej roślinie przy zwartym kwiatostanie (BBCH 50–52 lub
– 3–5 chrząszczy na jednej roślinie przy luźnym kwiatostanie (BBCH 55–59).
Zapobieganie i zwalczanie
Zabieg chemicznego zwalczania przeprowadza się po przekroczeniu przez słodyszka rzepakowego progu ekonomicznej szkodliwości. Termin zwalczania przypada zwykle w okresie pąkowania lub na początku kwitnienia, a więc w kwietniu i na początku maja. Planując zabieg należy szczególną uwagę zwrócić na ochronę zapylaczy oraz na owady pożyteczne. Chrząszcze słodyszka i ich larwy są niszczone przez wielu naturalnych wrogów. Biedronki, biegacze, kusaki, larwy złotooków, pasożytnicze błonkówki i wiele innych owadów może w sprzyjających warunkach zniszczyć do 90% larw.
Metoda agrotechniczna (zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne, izolacja przestrzenna od innych roślin kapustowatych, wysiew odmian wcześnie wznawiających wegetację wiosną, wysiew odmian wcześnie zakwitających).
