Rzepak ozimy atakuje ponad 30 gatunków szkodników, a przynajmniej kilkanaście spośród nich może powodować bardzo duże straty w plonie, a niekiedy być przyczyną całkowitego zniszczenia plantacji. W okresie opadania płatków, w czasie gdy zawiązują się pierwsze łuszczyny w uprawie rzepaku pojawiają się szkodniki łuszczynowe, czyli chowacz podobnik i pryszczarek kapustnik.
Chowacz podobnik to czarny chrząszcz wielkości 2,5–3 mm, pokryty szarymi łuskami. Na pokrywach skrzydeł ma paski równej szerokości. Jego głowa jest zakończona długim i cienkim, wygiętym do dołu ryjkiem.
Pryszczarek kapustnik to muchówka niewielkich rozmiarów 1,5-2,2 mm. Jej tułów jest brązowy, a odwłok czerwony lub żółtoszary. Ma długie odnóża. Larwa pryszczarka jest długości do 2 mm, początkowo szklista biała, później żółtawa, następnie żółtopomarańczowa, a niekiedy czerwonawa. Larwa nie ma odnóży ani wyodrębnionej głowy.
Monitoring szkodników łuszczynowych
Ważnym elementem ochrony rzepaku jest stosowanie insektycydów, a więc chemiczne ograniczanie liczebności szkodników. W tym przypadku istotne znaczenie ma prawidłowe określenie stopnia zagrożenia plantacji przez szkodniki. Podstawową metodą monitorowania nalotów oraz liczebności szkodników w uprawie rzepaku jest metoda żółtych naczyń, lustracje wzrokowe oraz czerpakowanie.
Rolnik powinien sam prowadzić monitoring każdego pola rzepaku zarówno przed wykonaniem zabiegu zwalczania szkodników, jak i po nim, zapisując dane z obserwacji.
Bardzo ważnym elementem prawidłowego określenia terminu przeprowadzenia zabiegu są progi ekonomicznej szkodliwości, czyli stwierdzenie takiej liczebności organizmów szkodliwych, przy której koszty wykonania zabiegu są niższe od potencjalnych strat w plonie. Na podstawie prawidłowo prowadzonego monitoringu i stwierdzeniu przekroczenia progów ekonomicznej szkodliwości, należy przeprowadzić chemiczne zwalczanie szkodników.
Monitoring chowacza należy rozpocząć przed początkiem kwitnienia rzepaku (BBCH 59), 2–3 razy w tygodniu, stosując żółte naczynia oraz sprawdzając 100–150 roślin (po 10 roślin w różnych punktach pola). Owady z pąków kwiatowych należy strząsnąć na białą kartkę papieru. Próg szkodliwości chowacza podobnika to 1 chrząszcz na 1 roślinie lub 1 chrząszcz na 2 rośliny – w przypadku licznego wystąpienia pryszczarka kapustnika.
Monitorując pryszczarka, w zależności od wielkości pola należy analizować 100–150 roślin w różnych punktach plantacji, oddalonych od siebie o około 20 m. W jednym punkcie analizować po 10 roślin, strząsając muchówki z pąków kwiatowych i kwiatów do czerpaka entomologicznego. Do obserwacji nalotu muchówek na plantację przydatne mogą być również żółte naczynia. Próg szkodliwości pryszczarka kapustnika to 1 muchówka pryszczarka na 1 roślinie, natomiast przy silnym wystąpieniu chowacza podobnika – 1 muchówka pryszczarka na 3-4 roślinach. Wartością progową jest również stwierdzenie średnio 5 uszkodzonych łuszczyn na 1 roślinie.
Ochrona chemiczna
Istotnym zagadnieniem jest także technika przygotowania zabiegu oraz warunki atmosferyczne, w których jest on wykonywany. Powinno się go przeprowadzać w temperaturze odpowiedniej dla danego środka ochrony roślin, zgodnie z zaleceniami zawartymi w etykiecie, podczas bezwietrznej pogody, najlepiej przy dużym zachmurzeniu, lecz niewystępowaniu opadów w trakcie zabiegu i jakiś czas po nim. O jego skuteczności decydują także inne czynniki – dobór odpowiednich dawek, prawidłowe przygotowanie roztworu oraz równomierne opryskiwanie roślin.
Lista dostępnych środków do zwalczania chowacza podobnika i pryszczarka kapustnika – poniżej!
https://akademiarzepaku.pl/wp-content/uploads/2021/03/program_szkodniki.pdf
