Jednym z podstawowych czynników, który ma wpływ na poziom plonowania roślin jest odczyn gleby, czyli stopień jej zakwaszenia. Rośliny plonują najlepiej, pod warunkiem, że rosną w glebie o optymalnym lub tolerowanym przez nie zakresie odczynu. Przyjmuje się, że optymalny przedział odczynu dla rzepaku ozimego mieści się w zakresie pH od 6,0 do 7,0 (im gleba cięższa tym wskazana jest wyższa wartość odczynu w podanym przedziale). Odczyn gleby ma bardzo istotny wpływ na środowisko życia roślin, tj. na glebę. Regulując go np. poprzez wapnowanie, tworzy się strukturę gruzełkowatą gleby. Rośliny uprawiane w takich warunkach lepiej rozwijają system korzeniowy (gleby te charakteryzują się dobrymi stosunkami wodno-powietrznymi), a w związku z tym mają do dyspozycji więcej wody i składników pokarmowych. Wapnowanie wpływa również na właściwości chemiczne gleby, m.in. decyduje o dostępności składników pokarmowych dla roślin. Ma również wpływ na aktywność mikroorganizmów glebowych. W odczynie kwaśnym najlepiej rozwijają się grzyby, a większość gatunków mikroflory najlepiej rozwija się w odczynie obojętnym. Nieodpowiedni odczyn gleby prowadzi do zakłócenia szeregu procesów, co ma negatywny wpływ na odżywienie roślin, a w konsekwencji na ich plony.
Wapnowanie powinno się wykonywać co 3–5 lat. Gleby lekkie wapnujemy częściej mniejszymi dawkami, natomiast gleby ciężkie większymi. Nawozy wapniowe w uprawie rzepaku można stosować w następujących terminach:
Pod przedplon
Na odkwaszanie gleby należy zawsze patrzeć przez pryzmat zmianowania. Gdy przedplonem dla rzepaku jest np. pszenica ozima, wapnowanie powinniśmy wykonać przed jej siewem. Wynika to z tego, że efekt działania nawozów odkwaszających najczęściej jest optymalny dopiero w drugim roku po ich zastosowaniu. Nawozy wapniowe potrzebują czasu, aby się rozpuściły i odkwasiły glebę.
Po zbiorze przedplonu
W przypadku braku wapnowania pod przedplon, gdy gleba jest zakwaszona, a zamierzamy siać rzepak ozimy, nawóz wapniowy należy zastosować natychmiast po zbiorze przedplonu (termin krytyczny). W takim przypadku ze względu na szybkość działania preferowane są nawozy tlenkowe lub węglanowo-tlenkowe na glebach lżejszych. Trzeba również pamiętać, że warunkiem prawidłowego działania nawozów wapniowych jest ich równomierne wymieszanie z glebą na całej głębokości warstwy ornej. Dlatego zaleca się wapnować bezpośrednio na ściernisko, a następnie wykonać uprawę, która w połączeniu z późniejszą orką siewną pozwala na spełnienie tego warunku.
Po wschodach rzepaku
W sytuacji, gdy dopiero po wschodach rzepaku lub w okresie zimowym zorientujemy się, że odczyn gleby jest zbyt niski, można zastosować około 0,50 t CaO/ha, od fazy 5-6 liści rzepaku do fazy spoczynku zimowego. Oczywiście, gdy przeprowadzamy wapnowanie po wschodach rzepaku to nie ma możliwości wymieszania wapna z glebą, co w znaczący sposób zmniejsza efektywność tego zabiegu. Poza tym trzeba mieć na uwadze, że ze względu na niewielką ilość nawozu, którą możemy zastosować w czasie wegetacji rzepaku to po jego zbiorze należy przeprowadzić „normalne” wapnowanie, tj. zastosować odpowiednio wysoką dawkę nawozu wapniowego, który po zastosowaniu należy dobrze wymieszać z glebą.
Wczesną wiosną
W skrajnym przypadku wapnowanie można zastosować wczesną wiosną. Przy czym należy pamiętać, że zwykle koliduje to z wiosennym nawożeniem azotem. Zatem w takiej sytuacji, aby choć częściowo ograniczyć ten proces w pierwszej kolejności wskazane jest wiosenne nawożenie azotem, a następnie pogłówne wapnowanie. Przy czym powinno mieć ono miejsce dopiero po większych opadach, które przyczynią się do przemieszczenia zastosowanego azotu w głąb gleby. Dobór nawozów do wapnowania interwencyjnego sprowadza się tylko do stosowania nawozów wapniowych węglanowych np. kredy. W miarę możliwości w terminie interwencyjnym należy unikać wapnowania.
