Jednym ze sposobów optymalizujących stosowanie środków ochrony roślin jest ich łączne stosowanie w mieszaninie opryskowej, co pozwala podczas jednego przejazdu wykonać dwa lub więcej zabiegów. Takie stosowanie środków posiada wiele zalet ułatwiających organizację pracy oraz przynoszących oszczędności.
Podstawą możliwości łącznego stosowania środków ochrony roślin ze sobą, czy z nawozami dolistnymi jest etykieta stosowania środka ochrony roślin. Na etykiecie mogą być podane również informacje dotyczące przeciwwskazań w łączeniu określonych produktów. Należy również pamiętać, że producent środka ochrony roślin ponosi odpowiedzialność w przypadku braku skuteczności zabiegu. Dotyczy to jednak tylko sytuacji, gdy środek został zastosowany zgodnie z etykietą, natomiast nie dotyczy innych zastosowań w tym łącznego stosowania z innymi środkami, jeżeli nie jest to uwzględnione w etykiecie. Odpowiedzialność wtedy ponosi wykonujący zabieg (rolnik) i nie ma on podstaw do wystąpienia o odszkodowanie. Dlatego należy być ostrożnym przy dowolności łączenia agrochemikaliów. Trzeba również pamiętać, że w wielu przypadkach produkowane środki ochrony roślin zawierają już więcej niż jedną substancję czynną
Łączne stosowanie środków ochrony roślin jest bardzo przydatne w praktyce i ekonomicznie uzasadnione. Wiąże się to jednak z pewnym ryzykiem. Najczęściej występujące niebezpieczeństwa to:
- pogorszenie właściwości fizycznych cieczy mieszanej – powstawanie osadów, kaszki, kryształków, kłaczków, rozwarstwienie się cieczy,
- pogorszenie właściwości chemicznych niedostrzegalne w czasie przygotowania cieczy i opryskiwania, które mogą prowadzić do obniżenia skuteczności grzybobójczej lub owadobójczej bądź do fitotoksyczności.
W celu zabezpieczenia skuteczności i bezpieczeństwa zabiegu łączonego stosowania środków należy przestrzegać następujących zasad:
- nie mieszać więcej niż 2 preparatów,
- unikać mieszania proszków i granulatów (oznaczenia: WP, DG, WG) z płynami (oznaczenia: EC, EW, SC),
- wykonać próbę mieszania w małym naczyniu i obserwować w ciągu 1–2 godzin,
- zaniechać mieszania, jeśli w sporządzonej próbce cieczy pojawi się osad, tłuste plamy, „kłaczki” itp. ciecz taką zniszczyć w sposób zgodny z zasadami bhp,
- rozcieńczyć uprzednio każdy z preparatów w oddzielnym naczyniu i zmieszać je dopiero w zbiorniku opryskiwacza w 3/4 napełnionym wodą, przy włączonym mieszadle,
- ciecz zużyć bezpośrednio po przygotowaniu – najpóźniej do kilku godzin od zmieszania.
Przestrzeganie wyżej wymienionych zaleceń jest obowiązkiem każdego producenta wykonującego zabieg łączony i jednocześnie jest dużą gwarancją skuteczności i bezpieczeństwa zabiegu. Pewne ryzyko istnieje jednak zawsze i można tu np. wymienić niespodziewaną zmianę warunków atmosferycznych. Dobrze jest zachować opakowania po zastosowanych środkach, aby w przypadku braku skuteczności móc przeprowadzić analizę zgodności środka z jego dokumentacją.
Znane przykłady wystąpienia negatywnych efektów – Nie wolno mieszać!
– herbicydów z grupy sulfonylomoczników z insektycydami fosforoorganicznymi
– herbicydów zawierających jako substancję czynną MCPA z herbicydami zawierającymi jako substancję czynną fenoksaprop-P-etylowy (możliwe obniżenie skuteczności w zwalczaniu miotły zbożowej)
– herbicydów zawierających jako substancję czynną sól dimetyloaminową 2,4-D z nawozami zawierającymi siarczan miedzi
Po podjęciu decyzji o łącznym zastosowaniu konkretnych składników na podstawie analizy zagrożeń ze strony agrofagów oraz ocenę dostępności środków ochrony roślin do ich zwalczania wraz z terminami ich stosowania konieczne jest dokładne zapoznanie się z etykietami preparatów wytypowanych do łącznego zabiegu. Trzeba zwrócić uwagę czy etykiety nie zawierają wskazówek odnośnie mieszania z innymi agrochemikaliami lub ostrzeżeń o zakazie mieszania. Jeśli brak jest takich zapisów i nie ma innych przeciwwskazań można przystąpić do sporządzenia cieczy użytkowej.
8 KROKÓW SPORZĄDZANIA MIESZANIY OPRYSKOWEJ
KROK 1. Napełnienie wodą zbiornika opryskiwacza do 50-70% jego objętości. Użyta woda musi być czysta, wolna od zanieczyszczeń mechanicznych. Nie wskazane jest, aby woda posiadała zbyt dużą twardość i aby jej temperatura była bardzo niska np. pobierana ze studni głębinowej. Włączenie mieszadła opryskiwacza z maksymalną mocą.
KROK 2. Użycie dodatków do wody poprawiających jej właściwości, ściśle według wiarygodnych zaleceń lub dostępnych instrukcji. Mogą to być środki przeciwpienne, zmniejszające twardość, polepszające zwilżalność itp.
KROK 3. Dodawanie nawozów mineralnych i mikroelementowych mieszaniny. Przy rozpuszczaniu nawozów mineralnych może dochodzić do zmian temperatury cieczy. Na przykład rozpuszczenie siarczanu magnezu podnosi temperaturę, natomiast rozpuszczanie mocznika ją obniża. Dobrze jest jeśli odczeka się, aby temperatura w zbiorniku zbliżyła się do temperatury otoczenia.
KROK 4. Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratu do sporządzenia zawiesiny (WP, WG, SC. Należy wstępnie rozprowadzić z małą ilością wody, tak by powstała jednorodna ciecz. Czasami trzeba wpierw zrobić pastę (papkę) i dopiero potem dodać wody i dokładnie wymieszać. Zależy to od rodzaju formy użytkowej środka ochrony roślin. Tak przygotowane preparaty wlewa się przez sito do zbiornika opryskiwacza bardzo powoli. W przypadku dodawania środków ochrony ważna jest kolejność, która zależy o farmy użytkowej – najpierw dodajemy w).
KROK 5. Dodawanie środków ochrony roślin w formie koncentratów do emulgowania (EC, EG, EW, SE). Zasada jak wyżej.
KROK 6. Dodawanie środków ochrony roślin w formie koncentratów do sporządzania roztworów (L, SP, SG). Zasada jak wyżej.
KROK 7. Dodawanie wody, prawie do pełnej objętości zbiornika
KROK 8. Dodawanie adiuwantów i uzupełnienie wodą zbiornika opryskiwacza do odpowiedniej objętości przy stałym mieszaniu.
Tak przygotowana ciecz użytkowa gotowa jest do wykonania zabiegu.
Ponadto należy pamiętać, że stosując łącznie środki ochrony roślin, należy bezwzględnie przestrzegać okresów karencji i prewencji obowiązujących dla każdego z zastosowanych środków, a ograniczenia i przeciwwskazania zawsze przyjmować dla środka najbardziej toksycznego.
Opracowano na podstawie: „Zasady mieszania i łącznego stosowania agrochemikaliów”, IOR
